Algemene beschouwingen 2022

Inleiding

De begroting 2022 is de laatste begroting van deze bestuursperiode. Dit is voor ons aanleiding om niet nu alleen vooruit te blikken, maar ook terug te kijken op deze periode. Onze herinnering is natuurlijk gekleurd door de coronapandemie, die in de achterliggende anderhalf jaar grote impact heeft gehad op onze samenleving. Om terug te halen op hoe we deze periode zijn begonnen, gebruiken we onze algemene beschouwingen (AB) van 2018 als leidraad voor deze bijdrage. Het blijkt dat veel van wat we toen belangrijk vonden, nog steeds aandacht vraagt. 

In 2018 was onze financiële uitgangspositie niet zo rooskleurig. Doordat  een deel van de PM posten in de begroting 2019 niet is uitgevoerd en de rijksbijdrage redelijk op peil is gebleven, is onze begrotingspositie verbeterd. Hoewel dit te danken is aan veel factoren waar we geen invloed op hebben, is dit wel een mooi resultaat om deze periode mee af te sluiten. Zeker omdat er op financieel gebied nog behoorlijke uitdagingen liggen. In het vervolg van deze AB lopen we de verschillende programma onderdelen langs en plaatsen waar nodig onze opmerkingen.

Programma 0 Bestuur en ondersteuning

De gemeente is de overheid die het dichtst bij de burger staat. Alleen daarom al is het goed om de burger actief te betrekken bij de ontwikkeling en uitvoering van ons beleid. Daarom is het goed dat we deze periode af kunnen sluiten met het vaststellen van de participatienota. Zo geven we bestuur en inwoners duidelijkheid over wat we van elkaar verwachten. De burger verwacht een integere gemeente. Een overheid die klachten serieus oppakt.

De baliedienstverlening blijft voor veel van onze inwoners en met name voor ouderen het gezicht van de gemeente. In de visie van de SGP kan een digitale omgeving een goed hulpmiddel zijn, maar mag en kan dit nooit persoonlijk contact vervangen. 

De opmaak van raadsvoorstellen vraagt nog steeds aandacht. Om een efficiënte besluitvorming mogelijk te maken horen deze eenduidig opgemaakt te zijn. Als voorstellen onder de maat zijn zou de raad deze niet moeten behandelen.

Lokale overheden werken in Zeeland samen om de bestuurskracht te vergroten. We zien hier de noodzaak van in, maar vinden ook dat we op organisatieniveau moeten samenwerken. Alleen al de krapte op de arbeidsmarkt maakt het nodig dat gemeenten samenwerken om personeel aan zich te binden en elkaar te ondersteunen bij ontstane leemtes. 

Programma 1 Veiligheid 

Veiligheid is niet vanzelfsprekend. Hoewel het een van de belangrijkste taken van de overheid is, blijft voortdurend inzet nodig om voldoende middelen en personeel vrij te maken. Als de gemeente regels opstelt moeten deze ook gehandhaafd worden. Ook wordt de veiligheidsbeleving van onze inwoners positief beïnvloed als  onze handhavers zichtbaar aanwezig zijn op straat. Daarom vinden wij het positief dat in deze periode onze BOA’s zichtbaarder zijn geworden. 

Programma 2 Verkeer, vervoer en waterstaat 

Voor het woon en werkklimaat in onze gemeente is een goede bereikbaarheid belangrijk. Daarom is het mooi om te zien een tolvrije Westerscheldetunnel binnen handbereik lijkt te zijn gekomen. Verschillende knelpunten in de infrastructuur vragen ook de komende tijd onze aandacht. Het wordt hoog tijd dat de Laan van Othene eindelijk aangesloten wordt op de N290. Om ervoor te zorgen dat onze gemeente ook met het openbaar vervoer goed bereikbaar blijft zijn we afhankelijk van andere partijen. Daarom is het goed om ook op dit gebied met andere overheden samen te werken. 

In 2022 zullen we het nieuwe verkeer en vervoersplan vaststellen. Wij vinden het goed om te lezen dat de fiets hier een belangrijke plaats in krijgt. Tegelijk zien we dat bij de omgang met wegen de auto leidend is. Niet alleen als het over inrichting gaat, maar ook bij werken en afzettingen lijkt er weinig oog te zijn voor fietsers. Dit vraagt ook van de gemeente een behoorlijke mentaliteitsverandering.

Programma 3 Economie 

We merken dat onze economie afhankelijk is van arbeidsmigranten. Een belangrijk deel van de arbeidskrachten in onze regio werkt hier echter op projectbasis. Woonwijken zijn niet de aangewezen plaats om hen een plaats te bieden. Daarom is het goed om instrumentarium te hebben om huisvesting te reguleren. 

Onze gemeente kent nog behoorlijk wat verouderde bedrijventerreinen. Herstructurering kan daarom een aantrekkelijke optie zijn voor de vestiging van nieuwe bedrijven. 

Daarnaast zien we dat de energietransitie op onze industrie een grote impact heeft en ongetwijfeld voor veranderingen zal zorgen.

Het bestedingsgedrag van consumenten verandert en dit heeft een grote invloed op onze winkelgebieden. In deze verandering moet de gemeente de regierol op zich nemen. Als we werkelijk een transformatie van ons kernwinkelgebied willen, moeten we hier ook in investeren. De scope kan breder zijn zoals bij de plannen voor de binnenstad van Terneuzen, waar economie, beleving en cultuur centraal staan. De SGP vindt overigens dat de andere kernen ook getoetst moeten worden op deze aspecten, waar mogelijk verbeteringen inzetten.

Programma 4 Onderwijs 

We hebben inmiddels een integraal huisvestingsplan voor het onderwijs. Goed om zo het overzicht te hebben en een beeld van de noodzakelijke investeringen voor de komende jaren. Goede huisvesting is een belangrijke randvoorwaarde voor goed onderwijs. Daarbij is nieuwbouw niet strikt noodzakelijk. Een nieuwe schil en binneninrichting op een solide basisconstructie kan een goed alternatief zijn.

Programma 5 Sport, cultuur en recreatie 

Bij een gezonde leefstijl hoort voldoende beweging. Wij vinden het belangrijk dat de gemeente dit faciliteert en stimuleert. Wel vragen we aandacht voor de maatschappelijke veranderingen, waarbij mensen steeds vaker individueel of in groepsverband in de openbare ruimte actief zijn. Dit vraagt op sommige plaatsen om aanpassing of extra infrastructuur. 

De gemeente stimuleert veel activiteiten onder dit programma door het verstrekken van subsidies. In het huidige subsidiebeleid ontbreekt inzicht in doeltreffendheid en effectiviteit. Bij de herziening van dit beleid in 2022 hoort daarom evaluatie onderdeel uit te maken van het subsidiebeleid. 

Programma 6 Sociaal domein 

Wij staan van harte achter het uitgangspunt dat alle inwoners kunnen wonen, werken en een inkomen hebben. Meedoen met de samenleving is van wezenlijk belang voor het welbevinden. Steeds minder mensen beschikken over een netwerk om op terug te vallen in lastige situaties. Dit maakt de rol van de gemeente groter waarbij de uitdaging blijft om vroegtijdig in beeld te zijn bij burgers die het lastig hebben. Ondanks de tekorten die in de achterliggende periode met name bij de jeugdhulp ontstonden blijven we vinden dat de zorg zo dicht mogelijk bij de burger georganiseerd moet worden. Wel zal het rijk voldoende middelen beschikbaar moeten stellen. En omdat we jeugdhulp in samenwerking met andere gemeenten organiseren vragen we blijvend aandacht voor de verantwoording richting de gemeenteraad. 

Programma 7 Volksgezondheid en milieu 

Onder andere door klimaatverandering staan we voor grote uitdagingen. Dit vraagt om een echt andere kijk op de omgang met ruimte. Klimaatadaptatie hoort een leidend principe te zijn, of het nu gaat om het groenbeleid, wegontwerp of ruimtelijke ontwikkeling.

Door de ligging van onze gemeente en de aanwezigheid van een sterk industriecluster is de lucht- en geluidkwaliteit niet altijd even goed. Daardoor komt de leefbaarheid van de kernen onder druk te staan. Daarom is het goed dat we de deze kwaliteiten monitoren. Een bezinning is nodig op de inzet van de bevoegde instanties. Mitigerende maatregelen, genomen door de industrie, kunnen helpen bij de acceptatie.

Verduurzamen van vooral de oudere woningen is belangrijk. Eigenaren weten vaak de weg niet te vinden om concreet aan de slag te gaan, daarom pleiten we voor de inzet van energiecoaches. Hiervoor dienen we een motie in.

Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

De invoering van de omgevingswet in 2022 zal voor een andere manier van werken zorgen. Dit vraagt niet alleen een andere manier van denken van de gemeentelijke organisatie, ook de rol van de gemeenteraad en burger verandert. Wij waarderen het positief dat initiatiefnemers verantwoordelijk zijn voor de invulling van de participatieparagraaf. 

De woningmarkt in Nederland verandert sterk en dit gaat ook onze gemeente niet voorbij. Hierdoor is het vooral voor starters lastig een passende woning te vinden. Om de druk op de woningmarkt te verlichten kan het inzetten van een bewoningsplicht een goed middel zijn. Middels een motie vragen we het college om een onderzoek naar de mogelijkheid daarvan in te stellen.

De omschakeling naar een samenleving die minder afhankelijk is van fossiele brandstoffen vraagt veel. Burgers verkeren nog in onzekerheid wat in hun situatie de beste keuze is. Daarom is het zaak hen snel duidelijkheid te geven over hoe we in Terneuzen aan onze energiebehoefte willen voldoen. De bouw van een waterstoffabriek+ (niet alleen voor de industrie maar ook voor de inwoners) kan op termijn een alternatief zijn voor gas. 

Een belangrijk deel van de woningvoorraad is verouderd particulier bezit. Helaas leidt dit soms ook tot verpaupering. Hier moeten we als gemeente actiever in acteren en zoeken naar mogelijkheden om te handhaven. Soms zal de beste oplossing zijn om panden aan te kopen, die dan ingezet kunnen worden voor stads en dorpsvernieuwing.

Welzijn is meer dan welvaart

Waar doet de gemeente haar taken nu voor? Laten we niet uit het oog verliezen dat het uiteindelijk draait om onze inwoners. In de visie van de SGP voert de overheid haar taken zo uit, dat dit eraan bijdraagt dat onze inwoners een goed leven hebben. Hierbij denken we niet allereerst aan gezondheid of materiele welvaart. Het leven krijgt zin en glans door relaties. Ena als we door de coronacrisis iets geleerd hebben, dan is het wel hoe belangrijk het contact met anderen is voor het welbevinden. Juist als gemeente zijn we in de gelegenheid hier aan bij te dragen, waarbij we moeten beseffen dat relaties niet zonder normen en waarden kunnen,. Alleen hierdoor weten we immers of iets wel of niet bijdraagt aan het goede leven. 

Als SGP wensen we iedereen die een taak heeft bij het uitvoeren van de begroting veel wijsheid en Gods zegen toe.